Medikal Cannabis Tibbi Kenevir: Hastalıklar: Dikkat Bozuklugu ve Hiperaktivite ADHD

2. Dikkat Bozukluğu ve Hiperaktivite /ADHD ve Cannabinoidler Üzerine Bilimsel Araştırmalar

“Racing Brain Sendromu”

ADHD; çok geniş bir yelpazede, kısmen ortak semptomlar sergilemekle beraber, altında yatan farklı sebeplerin sonuçları olduğu görülmektedir. (2) Alanında uzman kimseler, ADHD’nin geniş yelpazeye yayılan kategorilerin yakın gelecekte rafine edileceğine inanmaktadır.

Medikal cannabis ile tedavisi düşünülen ADD’nin spesifik bir türü olan “Racing Brain Sendromu”ndan (RBS) bahsedelim. Bu kondisyon için ana motorun aşırı yüklenmesi en doğru benzetme olabilir. Uygun ilacın kullanılmadığı durumlarda; düşünceler anlık olarak beyine aktarılırken, hepsini verimli şekilde düşünebilmek için çok hızlı veri akışı haline gelir. Medikal Cannabis, beynin bu durumunu yeterince yavaşlatarak, işlevsellikte etkili bir gelişmeye olanak sağlamaktadır.

Bu sendrom, ADD tanısın konmuş hastaların belki de çok düşük bir azınlığın sıkıntısıdır. Hasta durumu, standart ADD ilaçlarına yanıt vermemektedir. Standart ADD ilaçlarına yanıt veren bireylerin medikal cannabise verdiği reaksiyonlar da aynı şekilde RBS hastalarından çok daha farklıdır. Görülen o ki; RBS genel ADD tanımlamasından ayrı değerlendirilmesi, yeniden tanımlanması gereken bir rahatsızlıktır.

ADD/RBS Medikal Cannabis ile Tedavisi;

Alanında uzman araştırmacıların sunduğu veriler; Medikal Cannabis, ADD’nin bazı türlerine karşı etkili bir ilaç olduğunu göstermektedir. (1)

RBS’den muzdarip bireylerin uyarıcılara karşı oldukça düşük tolerasyon eğilimi göstermektedir. Raporlara göre kahve tüketimi bile bu bozukluğu artırmaya yetmektedir. Tek istisna şimdilik düşük doz Dextrostat ilacı olarak görülüyor. Dextrostat’ın sakinleştirici etkisi sebebiyle, kompleks entelektüel aktivitelerde ihtiyaç duyulan yüksek düzeyde beyin fonksiyonlarını karşılamakta başarısız olmaktadır. Yüksek dozda Dextrostat ise; hastanın arzu etmediği zihinsel ve fiziksel uyarılmalara yol açmaktadır.

Geriye RBS için en yeterli ilaç olarak sadece medikal cannabis kalıyor. Hatta çoklu ilaç yaklaşımı durumlarında da kalması gereken önemli bir bileşen olduğu görülüyor. Bazı spesifik cannabis türlerinin RBS’yi en iyi tedavi edici etkileri sunduğu görülüyor. Marinol ile gerçekleştirilen deneylerde; THC’nin dahil olmasına rağmen öncelikli tedavi etken maddesi olmadığı görülmüştür. RBS’yi tedavi edici unsurların, medikal cannabiste görece düşük yoğunlukta var olduğu görülüyor. Bu da hastaların, gereken etkili miktarda bileşeni (cannabinoid) vücutlarına alabilmeleri için, yüksek miktarda medikal cannabis tüketmelerini gerektiriyor. Bu (kurutulmuş) düşük miktarda THC içeren türlerin tedavide en etkili olduğu görülmektedir. Düşük THC cannabinoid içeren türlerin tüketilmesi, fazla miktarda THC alımı yoluyla hastanın kendinden geçmesi önlenmiş olur.

Potansiyel Tedavi Edici Faydaları;

En aleni olanı, Dextrostat ve medikal cannabis; her ikiside Serotonin salgılanmasında ve/veya fonksiyonlarında etkisi olduğudur. (3)(4) Her ikiside serotonin varlığını ve etkili olmasını artırması sebebiyle, serotonin eksik olması bir şekilde sorun yaratıyor.

Bilinen cannabinoid sayısı bugün 113’e ulaşmıştır. Bilinen başlıca cannabinoidler ile az bilinen cannabinoidler ve insan bedenine olan etkilerine hemen her konuda, her fırsatta değineceğiz. Cannabinoidlerin sinirsel vericileri konusu oldukça derindir. (5) İnsan vücudunda bulunan her bir cannabinoid reseptörü, insan psikolojisinde farklı bir noktayı etkilemektedir. (6)

Cannabis reseptörlerinin globus pallidus, substantia nigra pars reticulata (SNr), beyinciğin ve hipokampal dentat girus’un moleküler katmanlarında, beyin zarında ve striatum içerisinde oldukça yoğun (en yoğun SNr içerisinde) olduğu görülmektedir. Neokorteks, derin ve yüzeysel katmanlarında ortalama bir reseptör yoğunluğuna sahiptir. Talamusta ise oldukça düşük ve homojen yoğunlukta reseptöre rastlanırken, monaamine içeren hücre guruplarında dahil beyin sapının çoğunda, retiküler formasyonda, birincil bellekte, visceromotor ve cranial motor da ve area postremada reseptörlerin varlığı söz konusudur. Hipotalamus, basal amygdala, central gray, Solitary nucleus ve laminae I-III ve Omurlik X’te biraz yüksek ama yine de seyrek yoğunlukta reseptör varlığı görülmüştür. (5)

Ventromedial striatum ve basal gangliada cannabinoid reseptörler bulunmasına (ki bu bölgeler domamin üretimiyle ilgili noktalar olmasına) rağmen, dopamin üreten nöronlarda cannabinoid reseptöre rastlanmamıştır. Teknoloji Değerlendirme Ofisinin 10 yıllık araştırma verilerine göre; cannabisin dopamin ile alakalı beyin sistemlerine bir etkisi bulunmamıştır. (6) Bununla birlikte, cannabidiolun; antikonvülsan, anti-anksiyete özellikleri göstermekte ve striatal dopaminerjik aktivitelerin modülasyonu sürecinde bazı antidiskinetik özellikler gösterdiğinden şüphelenilmektedir. (3)

Araştırmalar göstermektedir ki; insan beynindeki cannabinoid reseptörler Limbik sistem’de (korku, öfkelenme, haz alma, cinsel uyarılma gibi duygular ve onlara eşlik eden davranışların otonom kontrolü ile ilgili olduğu düşünülen yapılar topluluğu- Tıbbî Terimler Sözlüğü) önemli rol oynamaktadır. Ki bu sistem; davranış ve duyguların yönetim mekanizmasında merkezi bir rol oynamaktadır. Cannabis; limbik sistem Hipokampus da ki reseptörler yoluyla hafıza üzerinde etkili olur. (6)

Cannabisin “normal” insan beyni üzerine etkisi elektroansefalo (EEG) üzerinde takip edildiğinde; beyin dalgaları aktivitelerinde başta hızlanma ve ilacın etkisinin azalmasıyla yavaşlama görülmüştür. Dozaj yükseldikçe, etkiler daha yoğun ve daha uzun hissedildiği tecrübe edilmiştir. Alfa enerji seviyesinde yükselme, alfa frekansında ise hafif azalma söz konusudur. (5) Aynı zamanda beta dalgalarında ve bilişsel algılamada artış gerçekleşmektedir. Zamandaki bozulma, “DÜŞÜNMEDE HIZLANMA”yla sonuçlanırken, zamanın yavaşladığı öznel algısına yol açar. (7)

Cannabisin etkisinin azalmasıyla, uyarılma yerini yatışmaya bırakır. Beta evresindeki bilişsel aktivite alfa ve teta frekanslarına yol verir. Teta dalgaları genel olarak görsel hayal gücü ile ilintilendirilmiştir. Bu görüntüler düşünce ile etkileşime girer ve düşünme düzenini bozar. Düşünceler bu ihlaller sebebiyle sekteye uğrayabilir. (7)

Cannabis duygusal reaksiyonu, etkilerinin yoğunluğunu azaltırken, iç gözlemi artırmaktadır. Obsesif ve baskılanmış düşünme yerini iç gözlemsel özgür çağrışımlara bırakır. Duygusal reaksiyonlar ılımlanmış ve endişe çok daha az hissedilir olmuştur. (8)

Cannabis genel olarak beyine olan kan akışını artışa sebebiyet verir. Beyin zarındaki ki kılcal damarların genişlemesi sebebiyle kan dolaşımı artarken aynı zamanda periferik direnci azalır. Beyindeki kan akışındaki değişiklik, beynin zihinsel işlemlerini; bilişsel aktiviteleri uyararak artmasına yol açarken, sedasyonda azalma eşlik ederek etkiler. (7)

Cannabinoid Reseptör Geni (CNR1) ile Çocukluk ADHD Bozukluğu Arasındaki İlişki” (9)

“Anlaşılmaktadır ki, Mezolimbik Dopaminerjik Sistem; beyinde madde kullanımı suiistimallerine yanıt veren ödül mekanizmalarından sorumlu ana sistemdir. Endocannabinoid Sistem (ECS) CB1 presnaptik reseptörler yoluyla domaminerjik sistemi düzenlediği bilinmektedir. (10)

Polimorfizm ve p300 dalga arasında bağlantı olduğu bulunmuştur. (11) Bazı çalışmalar; p300 varyasyonlarının kalıtsal alkolizm yatkınlığının altında yatan sebeplerden olabildiğine işaret etmektedir. (12) Dahası, p300 dalganmaları ile Dikkat Bozukluğu ve Hiperaktivite (ADHD) arasında direkt ilişki bulunmuştur. (13) Bu çalışma göstermektedir ki; cannabinoid sistem ve 9300 dalga ADHD’nin bazı yönleri ile ilişkilidir.

Hayvanlar Üzerinde Yapılan Deneylerde; Cannabinoidlerin Hiperaktivite Bozukluğu Üzerindeki Etkisi (14)

“ADHD insan çocuk ve yetişkinleri etkileyen nöropsikiyatrik bir sendromdur. Hayvanlar da ADHD modeli üzerinde çalışmalar yapan İtalyan araştırmacılar, doğal halde kendiliğinden hipertansif- sıçan (SHR) türünü kullanmışlardır.

Araştırmacılar, bu tip hiperaktif sıçanların beyinlerindeki prefrontal korteksde bulunan CB1 reseptörlerinin yoğunluğunun düşük olduğunu tespit etmiştir. Sentetik cannabinoid uygulandığında, THC gibi cannabinoidlerin CB1 reseptörüne bağlanmasıyla, bu tip SHR sıçanların hiperaktif davranışlarında normalleşirken, normal sıçanlar üzerinde bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. (15)

THC; Hiperaktivite Bozukluğu Olan Hastanın Bozulmuş Psikomotor Performansını ve Ruh Halini Normalleştirdi. (16)

Almanya, Heidelberg Üniversitesi, Adli ve Trafik Tıbbı Departmanı, bilim insanları; Cannabisin ADHD tanısı konmuş hastanın sürüş fonksiyonları üzerine etkisi üzerine bir araştırma gerçekleştirdi. Hiçbir ilaç etkisinde olmadan hastanın konstantresinin ağır bir şekilde bozuk olduğu gözlemlendi. Hasta; sentetik THC bileşenine sahip Drabinol ilacı etkisindeyken, sürüş ile alakalı testlere tabi tutuldu. Hastanın ikinci ziyaretinde; hasta davranışlarıda belirgin şekilde iyileşme ve reaksiyon hızı, dikkat sürekliliği, görüş ayarlamaları, algı hızı ve dikkatin bölünmesi üzerine gerçekleşen bütün testlerde ortalama veya ortalamanın biraz üstünde bir performans gözlemlenmiştir. Test sonrasında alınan kan testinde; hastanın kan serumunda yüksek oranda THC’ye rastlanmıştır. (Hasta, reçetelendirilen ilacı almadığını onun yerine doğal cannabis tükettiğini itiraf etmiştir). “THC’nin ADHD hastalarının performansında alışılmamış, hatta iyileştirici etkisi olduğu dikkate alınmalıdır” sonucuna ulaşılmıştır. (17)

Cannabinoid Reseptör Geni (CNR1) ile ADHD ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu (Post Traumatic Stress Disorder/PTSD) İlişkisi

DHD %5-10 çocuk ve %4-5 yetişkini etkileyen kalıtsal olma durumu çok yüksek bir rahatsızlıktır. Cannabinoid reseptör geni (CNR1); ADHD ile bağı tanımlanmış Kromozom 6’nın bulunduğu noktaya çok yakın olması, stres ve dopamin regülasyonu üzerindeki rolü, ADHD ile birlikte görülen diğer psikiyatrik bozukluklarla olan ilişkisi ve öğrenme ve hafıza üzerindeki fonksiyonu sebebiyle ilgili gen olduğu yönünde potansiyel aday olarak görülmektedir. Test içerisinde, SNP Haplotip (C-G) ile ADHD (p=0,008) arasında ciddi bir ilişki tespit edilmiştir. Bu gen içerisinde PTSD için alternatif bir SNP Haplotipin ilişkisi bulunmuştur. (19)

CNR1 varyasyonları ile madde bağımlılığı/ suiistimali ve şizofreni ile pozitif ilişkisine dair çalışmalar mevcuttur. (20) (21) (22) Aynı zamanda diğer psikiyatrik bozukluklarda CNR1 geninin varyasyonlarına dair pozitif ve negatif raporların yanında, örneğin yeme bozukluğunda pozitif raporlar bulunmaktadır. (23) Tourette Sendromu’nda(24) yanı sıra, Bipolar Rahatsızlığı’nda (25) negatif bulguların yanı sıra, Parkinson Hastalığı’nda psikiyatrik sekel ile birlikte pozitif bulgulara dair raporlar mevcuttur.(26) Hepsi bir arada değerlendirildiğinde; CNR1 geninin pek çok psikiyatrik bozukluk varyasyonlarında önemli rolü olduğunu destekleyen güçlü bulgular mevcuttur.

Dr. Phil Leveque; Otizm, ADHD ve Cannabis Terapisi

“Dr. W.B. O'Shaunessy cannabisin; antikonvulsan, iyi bir anti-epileptik ve kesinlikle migrene karşı bile etkili bir ağırı kesici olmasının yanı sıra, iyi bir anti-depresan ve anksiyolitik olduğunu değerlendirmiştir.
Dr. Tod Mikuriya; homeostazı teşvik etiğini veya vücuttaki pek çok değişik sistemin fonksiyonlarında normalizasyon gerçekleştirdiğini, aynı zamanda Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD) gibi rahatsızlıklarda oluşan duygusal hiperaktiviteyi modüle ettiği ya da tolere edilebilir bir seviyeye indirdiğini belirtmiştir.
California’daki doktorların otizm ve ADD tedavisinde cannabisin etkisini raporladığını duyuyor ve okuyorum. Dr. Mikuriya; 15 yaşında ADHD teşhisi konmuş bir çocuğun kendisine getirildiğini, kendisine Marinol (sentetik THC) reçetelendirdiğini ve işe yaradığını ancak bunun adli bir vaka haline geldiğini, bir hâkimin çocuğun bu ilacı kullanmasına izin vermezken ikinci hâkimin tedaviye izin verdiğini, doğal cannabis kullanma izini alan çocuğun, oldukça iyileşme gösterdiğini raporlamıştır.
Otizm Araştırma Enstitüsü’nün yayınladığı, Prof.Bernard Rinland’a ait makalede; “medikal cannabisin otizm tedavisindeki önemi vurgulanmıştır (2003). Makalede pek çok ailenin, benzer durumda raporladığı başarılı uygulamalardan bahsetmiştir.” (27)

Beyindeki Cannabinoid Reseptörler: Farmakogenetik, Nöro-Farmakoloji, Nöro-Toksikoloji ve Potansiyel Tedavi Edici Uygulamaları

CB1 ve CB2 reseptörleri (CBR) geni olan CNR1 ve CNR2’nin fiziksel ve genetik lokasyonu; ayrı ayrı Kromozom 6 ve 1’de haritalanmıştır. CBR genlerinde bir kısım varyasyon insanlarda; osteoporoz, ADHD, PTSD, İlaç Bağımlılığı, Obezite ve depresyonla ilişkilendirilmiştir.

Phytocannabinoidler ve Endocannabinoidlerin nörofarmakolojik ve nöroprotektif özelliklerinin nörogenez ilişkileri nörodejeneratif patolojilerde, üstelik daha az nerotksisiteyle, cannabinoidlerin kullanımının rolü olduğunu ortaya çıkardı. Cannabis ve cannabinoidlerin biyolojik davranışlarını anlamada dikkat çekici ilerleme sayesinde; önceki cannabinoid genomisinden çok daha zengin sonuçlar sunmuştur. Bu ECS’nin farklı bileşenlerinin spesifik tedavi amaçlı kullanımında avantaj sunacaktır. (28)

Oral Delta 9-tetrahydrocannabinol (Delta 9-THC) Alımı (Sativex®/Nabiximols İlacı Yoluyla), İnatçı Tourette Sendromu ve Beraberinde ADHD Tedavisinde Etkili Oldu (Çalışma Raporu)

Almanya, Dresten, Hamburg ve Goettingen Üniversitelerinin bilim adamları; inatçı Tourette Sendromu’nun ve ADHD sebebiyle fiziksel ve psikososyal yetersizliğe doğru ilerleyen bir hastanın tedavisine dair bir rapor yayınladı. THC uygulanması; tiklerin azalmasında, herhangi bir yan etki görülmeden, ciddi bir ilerleme kaydedilmiş, aynı zamanda ADHD tedavisinde paralel uyarımlara izin vermiştir. THC tedavisi ile birlikte, intrakortikal inhibisyonda, yani beyin korteksi ve sinir hücreleri arasındaki sinyal alışverişinin baskılanmasında artış gözlemlendi.

Bilim insanları raporun sonuç kısmında; “gözlemlerimiz şunu gösteriyor ki, delta-9 THC; klasik tedavilere dirençli, ağır Tourette Sendromu hastaların tedavisinde alternatif olabilir. Delta-9 THC, özellikle uyarıcı kaynaklı şiddetini artıran tik vakalarında, aynı zamanda hastanın ADHD’nin tedavisinde başarılı olabilir. (29)

“Erken anekdotal raporlarda ve bir kısım hazırlık çalışmalarında; delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) gibi cannabinoid temelli ilaçların, Tourette Sendromu (TS) tedavisinde etkili olduğu önerilmişti. Bizde, diğer tedavilere yanıt vermeyen, 22 yaşında (erkek) bir hastayı, Sativex®/Nabiximols ilacı ile başarılı bir şekilde tedavi ettiğimizi raporluyoruz. Sativex tedavisi (günlük) içeriğinde 2,7mg THC ve 2.5mg CBD (cannabidiol) dozajıyla başlandı ve yavaşça 24.3mg THC ve 22.5 CBD seviyesine yükseltildi. 2 haftalık tedavi içerisinde, hastanın ciddi ilerleme kaydettiği görülmüştür. (39)

“Cannabis, ADHD’den Muzdarip Gençler İçin Ritalin’den Daha Güvenlidir” Dr. Jean Talleyrand.

Hristiyan Bilim İzleme raporunda; ABD Eğitim Departmanı çalışmasına göre, Massachusetts’teki 6000 lise öğrencisinin %13’ünün Ritalin ilacını suiistimal ettiği belirtilmiştir. Aynı çalışma orta okul öğrencilerinde bu oranın %4 olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Dr.Jean.Talleyrand’ın New York Times’a verdiği beyana göre; “cannabis aspirinden daha güvenlidir” (30)

Bugün ADHD’nin tedavisinde kullanılan; Adderal, Ritalin, Concerta veya Vyvanse ilaçlar uyarıcı temellidir. Ki bu ilaçlar Türkiye’de Kırmızı kategoride reçetelendirilebilen ilaçlardır. Bu ilaçlar bir kısım ADHD hastasında etkili olurken, diğerlerinde ise yan etkileri (iştahsızlık, uykusuzluk, anksiyete vb.) faydalarının önüne geçebilmektedir.

2013’te cannabis kullanan 2811 denek üzerinde yapılan bir çalışmaya (31) göre; bir kısım hastanın, dürtüsel ve hiperaktivite semptomparını cannabis sayesinde azalttığını bildirilmiştir.

2017 tarihli bir başka araştırmada (32); Sativex (cannabis bitkisinin THC ve CBD ağırlıklı cannabinoidleri 1:1 oranda çıkartartılan konstantreden elde edilen ilaç) ADHD hastalarının dürtüsel ve hiperaktivite semptomlarının azaltılmasında faydalı olduğu ve bunu yaparken hiçbir bilişsel bozulmaya yol açmadığı belirtilmiştir. Cannabisin özellikle ADHD tedavisinde kullanılan uyarıcı ilaçların işe yaramadığı durumlarda oldukça faydalı bir alternatif olabilir.

2015 yılında gerçekleşen “7. Avrupa Cannabinoid Araştırma Çalıştayı ve IACM 8. Tıpta Cannabinoidler Üzerine Konferansı”nda yayınlanan çalışmada (33); Adderal veya Ritalin gibi ilaçlara olumlu yanıt göstermediği belirlenen 30 ADHD hastasına, Alman Sağlık Bakanlığı’nın onayı ile 2 yıl boyunca cannabis bitkisi kullandırılmıştır. Deney gözlemlerine göre, hastaların çoğunun konsantrasyonunda ilerleme sağlanırken dürtüsel davranışlarında azalma görülmüştür. Çalışmanın yazarlarından Psikiyatri Dr. Eva Milz; “standart ilaçların hastalar üzerinde daha fazla şey götürdüğünü, buna karşılık cannabisin hastaların hayatlarını idame ettirmede, iş ve sosyal ilişkilerinde kontrolü sağlamada, yardımcı olduğunu” ifade etmiştir.

Cannabisin ADHD üzerinde nasıl yardımcı olduğu hususundaki bilimsel çalışmalar hala az sayıdadır. Teorilerden biri; ADHD hastalarının, Klinik Endocannabinoid Eksikliği’nden muzdarip olduğu düşünülüyor. Yani vücudun doğal cannabinoid düzeyinde düşük anormalliği göstermektedirler. Bu tip ADHD hastalarında, insan vücudundaki cannabinoidlerin doğal kaynağı cannabisin tüketilmesinden şifa sağlamaktadır. (34)

Cannabinoidler ve ADHD İlişkisi

Uzun çalışmalar serisi; işlevsiz dopamin (DA) sisteminin ADHD’nin temel sebebi olduğuna işaret etmektedir. Dopamin taşıyıcıları (DAT) için kodlama yapan genlerin spesifik allelik varyasyonları ile D2 sınıfı, dopamin reseptörlerinin (D2R ve D4R) bu bozuklukta ilişkisi bulunmaktadır. D2R’ler striatumdaki, endocannabinoid sistem (ECS) ile yaygın bir biçimde etkileşim içerisindedir. Bu reseptörlerin uyarılması esasında striatsal endocannabinoidlerin seviyesinde artışa (35) ve CB1 cannabinoid reseptörlerinin (CB1R) hassaslaşmasına yol açmaktadır. (36) Ayrıca endocannabinoidler, striatal sinaptik iletim kontrolü içerisindeki D2R’nin sinyalizasyonunda aşağı downstream efektörü işlevi görmektedir. (37) Bu nedenle endocannabinoidlerin (ECS), dopamin ile alakalı bozuklukların bir kısmında (Şizofreni, Parkinson, Uyuşturucu Bağımlılığı ve ADHD gibi) ilişkisinin olması şaşırtıcı gelmemektedir. (38)

Cannabisin ADHD Hastalarında Kullanımının Riskleri

ADHD bozuklundan muzdarip hastaların bir kısmının ilaç, madde veya alkol bağımlılığına meyil riski mevcuttur. Beyin gelişimleri devam eden ergen ve çocuklarda ağır cannabis kullanımının riskli olacağı yaygın düşüncesine rağmen; epilepsi ve daha ağır hastalıklarda yoğun THC/CBD uygulanan küçük çocukların zekâ gelişiminde negatif bir etkisinin olmadığı, hatta bebek/çocuklarda THC’ye verilen reaksiyonun, yetişkinlerin gösterdiği etkilerle aynı olmadığı gözlemlenmiştir. Her çocuğun, ergenin veya yetişkinin, sadece ona özel cannabinoid doz ayarlamasının, onu tedavi eden doktor tarafından kontrollü olarak belirlenmesi ve vücudun tam ihtiyacı kadar olan cannabinoidin alınması en önemli husustur.

Kaynakça:
1.Possible Therapeutic Cannabis Applications for Psychiatric Disorders,Tod H. Mikuriya, M.D.
2.“Marijuana and ADD Therapeutic uses of Medical Marijuana in the treatment of Attention Deficit Disorder” By Kort E Patterson
3.Marıjuana And Tourette’s Syndrome, Journal Of Clinical Psychopharmacology, Vol. 8/No. 6, Dec 1988
4.Cannabınoıds Block Release Of Serotonın From Platelets Induced By Plasma From Mıgraıne Patıents, Int J Clin Pharm. Res V (4) 243-246 (1985), Volfe Z., Dvilansky A., Nathan I. Blood Research, Faculty Of Health Sciences, Soroka Medical Center, Ben-Gurion University Of The Negev, P.O. Box 151, Beer-Sheva 84101, Israel.
5.Marijuana And the Brain, by John Gettman, High Times, March, 1995 7. Cannabis for Migraine Treatment: The Once and Future Prescription: An Historical and Scientific Review; Ethan B. Russo, M.D.
6.Nelson, P. L. (1993). A critical review of the research literature concerning some biological and psychological effects of cannabis. In Advisory Committee on Illicit Drugs (Eds.), Cannabis and the law in Queensland: Adiscussion paper (pp. 113-152). Brisbane: Criminal Justice Commission of Queensland.
7. Marijuana Medical Handbook, by Tod Mikuriya, M.D. 10. Medicinal Uses of Cannabis, Tod H. Mikuriya, M.D. (c)1998
8. Medicinal Uses of Cannabis, Tod H. Mikuriya, M.D. (c) 1998
9. Koob GF, Sanna PP, Bloom FE. Neuroscience of addiction. Neuron 1998; 21: 467–476.
10. “Association between cannabinoid receptor gene and childhood attention deficit/hyperactivity disorder in Spanish male alcoholic patients” Molecular Psychiatry (2003) 8, 466–467. doi:10.1038/ sj.mp.4001278
11. Johnson JP et al. Association between the cannabinoid receptor gene (CNR1) and the P300 event-related potential. Mol Psychiatry 1997; 2: 169–171.
12. Katsanis J, Iacono WG, McGue MK, Carlson SR. P300 event-related potential heritability in monozygotic and dizygotic twins. Psychophysiology 1997; 34: 47–58.
13. Jonkman LM et al. Event-related potentials and performance of attention-deficit hyperactivity disorder: children and normal controls in auditory and visual selective attention tasks. Biol Psychiatry 1997; 41: 595–611.
14. “Cannabinoids effective in animal model of hyperactivity disorder”, IACM-Bulletin of 07 December 2003
15. Adriani W, et al. The spontaneously hypertensive-rat as an animal model of ADHD: evidence for impulsive and non-impulsive subpopulations. Neurosci Biobehav Rev 2003;27(7):639-51)
16. “International Association for Cannabinoid Medicines (IACM) -Bulletin of 30 September 2007
17. Strohbeck-Kuehner P, Skopp G, Mattern R. Fahrtüchtigkeit trotz (wegen) THC. [Fitness to drive in spite (because) of THC] [Article in German] Arch Kriminol 2007;220(1-2):11-9.)
18. Peter Strohbeck-Kuehner, Gisela Skopp, Rainer Mattern, 2007 in Archiv fuer Kriminologie 220: 11-19.Institute of Legal- and Traffic Medicine, Heidelberg University Medical Centre, Heidelberg/Germany,
19. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet. 2008 Dec 5; 147B(8): 1488–1494. Ake T. Lu, Matthew N. Ogdie, Marjo-Ritta Järvelin, Irma K. Moilanen, Sandra K. Loo,James T. McCracken, James J. McGough, May H. Yang, Leena Peltonen, Stanley F. Nelson, Rita M. Cantor ve Susan L. Smalley
20. Ujike H, Takaki M, Nakata K, Tanaka Y, Takeda T, Kodama M, Fujiwara Y, Sakai A, Kuroda S. CNR1, central cannabinoid receptor gene, associated with susceptibility to hebephrenic schizophrenia. Mol Psychiatry. 2002;7(5):515

21. Ballon N, Leroy S, Roy C, Bourdel MC, Charles-Nicolas A, Krebs MO, Poirier MF. (AAT)n repeat in the cannabinoid receptor gene (CNR1): Association with cocaine addiction in an African-Caribbean population. Pharmacogenomics J. 2006;6(2):126–130.

22. Martinez-Gras I, Hoenicka J, Ponce G, Rodriguez-Jimenez R, Jimenez-Arriero MA, Perez-Hernandez E, Ampuero I, Ramos-Atance JA, Palomo T, Rubio G. (AAT)n repeat in the cannabinoid receptor gene, CNV R1: Association with schizophrenia in a Spanish population. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 2006;256(7):437–441.
23. Siegfried Z, Kanyas K, Latzer Y, Karni O, Bloch M, Lerer B, Berry EM. Association study of cannabinoid receptor gene (CNR1) alleles and anorexia nervosa: Differences between restricting and binging/purging subtypes. Am J Med Genet Part B. 2004;125B (1):126–130.
24. Gadzicki D, Muller-Vahl KR, Heller D, Ossege S, Nothen MM, Hebebrand J, Stuhrmann M. Tourette syndrome is not caused by mutations in the central cannabinoid receptor (CNR1) gene. Am J Med Genet Part B. 2004;127B(1):97–103.
25. Tsai SJ, Wang YC, Hong CJ. Association study between cannabinoid receptor gene (CNR1) and pathogenesis and psychotic symptoms of mood disorders. Am J Med Genet. 2001;105(3):219–221.
26. Barrero FJ, Ampuero I, Morales B, Vives F, de Dios Luna Del Castillo J, Hoenicka J, Garcia Yebenes J. Depression in Parkinson’s disease is related to a genetic polymorphism of the cannabinoid receptor gene (CNR1) Pharmacogenomics J. 2005;5(2):135–141.
27. "Autism, ADD, ADHD and Marijuana Therapy", By Dr. Phil Leveque, May 5, 2008- Salem-News
28. "Cannabinoid receptors in brain: pharmacogenetics, neuropharmacology, neurotoxicology, and potential therapeutic applications." Emmanuel S.Onaivi : Department of Biology, William Paterson University, Wayne, New Jersey, Int Rev Neurobiol. 2009; 88:335-69. doi: 10.1016/S0074-7742(09)88012-4.
29. Hasan A, Rothenberger A, Münchau A, Wobrock T, Falkai P, Roessner V. Oral delta9-tetrahydrocannabinol improved refractory gilles de la Tourette syndrome in an adolescent by increasing intracortical inhibition: a case report. J Clin Psychopharmacol 2010;30(2):190-2.)
30. http://spotlight.vitals.com/2010/01/dr-jean-talleyrand-says-marijuana-safer-than-ritalin-for-adhd-teens/
31. “Subtypes of Attention Deficit-Hyperactivity Disorder (ADHD) and Cannabis Use Subtypes of Attention Deficit Hyperactivity Disorder ADHD and Cannabis Use” Loflin M, Earleywine M, De Leo J, Hobkirk A., Department of Psychology, University at Albany, Albany, New York, USA.
32. “The Impact of ADHD Persistence, Recent Cannabis Use, and Age of Regular Cannabis Use Onset on Subcortical Volume and Cortical Thickness in Young Adults” Krista M. Lisdahl, Leanne Tamm, Jeffery N. Epstein, Terry Jernigan, Brooke S.G. Molina, Stephen P. Hinshaw, James M. Swanson, Erik Newman, Clare Kelly, James M. Bjork,
33. “Successful therapy of treatment resistant adult ADHD with cannabis: experience from a medical practice with 30 patients”, Eva Milz, Franjo Grotenhermen, Medical Practice for Psychiatry and Psychotherapy, Berlin, Nova Institute Hürth/Rheinland, Medical Practice, Rüthen, Germany, 2015
34. “Can Marijuana Help ADHD?” Leaf Science, Nov 21, 2017
35. Beltramo, M., de Fonseca, F.R., Navarro, M., Calignano, A., Gorriti, M.A., Grammatikopoulos, G., Sadile, A.G., Giuffrida, A. & Piomelli, D. (2000)
36. Di Chiara, G. & Imperato, A. (1988) Drugs abused by humans preferentially increase synaptic dopamine concentrations in the mesolimbic system of freely moving rats. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 85, 5274–5278
37. Gerdeman, G.L., Ronesi, J. & Lovinger, D.M. (2002) Postsynaptic endocann-abinoid release is critical to long-term depression in the striatum. Nat. Neurosci., 5, 446–451.
38. European Journal of Neuroscience, Vol. 34, pp. 1369–1377, 2011
39. Ahmad Seif Kanaan, Ewgeni Jakubovski ve Kirsten Müller-Vahl, Brain Sciences 2017, 7(5), 47; doi:10.3390/brainsci7050047